در این مقاله سعی بر این شده است تا توضیح اجمالی و کاملی درباره استاندارد موزاییک برای خوانندگان و علاقه مندان عزیز داده شود . استاندارد موزاییک تا قبل از سال 1393 تحت شماره 755 تدوین شده بود و مورد استفاده کارشناسان و تولیدکنندگان قرار گرفت. اما به جهت به وجود آمدن یه سری مشکلات و همچنین جهت افزایش شفافیت در موارد اجباری رعایت کیفیت تولید در موزاییک استاندارد موزاییک به دو بخش بیرونی و درونی تفکیک گردید و با شماره های 1/755 ( استاندارد کاربرد درونی ) و 2/755 ( استاندارد کاربرد بیرونی ) تدوین و از سال 1394 اجرا و به تمام تولید کنندگان ابلاغ شد.

آزمون های استاندارد موزاییک :

به طور کلی در موزاییک هایی که علامت استاندارد دارند آزمون های زیر بسته به نوع استاندارد انجام میگیرد .
آزمون رواداری ابعادی: سنجش ابعاد موزاییک و گونیا بودن و همچنین میزان تابیدگی موزاییک  با این آزمون ها بررسی میگردد
آزمون ویژگی سطحی و ظاهری: عدم پوسته بودن و یا ظاهری نا متعارف و ناهمگون بودن موزاییک های تولیدی بررسی میگردد
آزمون مقاومت شکست و بار شکست: میزان قدرت و تحمل موزاییک ها در برابر فشار و خمش بررسی میگردد
آزمون سایش: میزان مقاومت موزاییک در سابیدگی و به اصلاح در برابر اصطحکاک بررسی میگردد
آزمون جذب آب: در این آزمون میزان آبی که موزاییک جذب میکند بررسی و سنجش میگردد
آزمون مقاومت در برابر یخ زدگی: در این آزمون میزان مقاومت موزاییک در برابر سرما و یخ زدگی بررسی میگردد

استاندارد بین المللی برای موزاییک بتنی (سیمانی) مورد مصرف در فضاهای داخلی و بیرونی به شماره DIN EN 13748-1,2 می باشد که استاندارد ملی ایران استاندارد شماره INSO 755-1,2 براساس آن تدوین شده است.
مشخصات و پارامترهای زیر در انتخاب موزاییک بتنی مهم هستند:
- ویژگی های ظاهری، ابعاد و شکل
- مقاومت شکست و مقدار بار شکست
- مقاومت سایشی
- مقاومت در برابر سر خوردن
- جذب آب
- مقاومت در برابر هوازدگی (این پارامتر برای موزاییک بتنی فضای بیرونی کاربرد دارد)

آزمایشهای موزاییک سیمانی فضای داخلی
مواد اولیه
برای تولید موزاییک سیمانی باید از مواد اولیه یکنواخت و مناسب استفاده شود و سیمانهای مصرفی نیز باید مطابق با استانداردهای ملی ایران باشد. همچنین آب و افزودنی های شیمیایی باید طبق استانداردهای ملی ایران باشند.
استانداردهای مرجع بشرح زیر هستند:
- استاندارد ملی ایران به شماره 302 سال 1381 برای سنگدانه ها
- استاندارد ملی ایران به شماره 14748 سال 1390 برای آب اختلاط بتن
- استاندارد ملی ایران به شماره 2930 سال 1383 برای بتن، مواد افزودنی شیمیایی

محصول نهایی
کنترل کیفیت موزاییک بتنی تولید شده طبق موارد زیر انجام می شود:

استاندارد و الزامات ابعادی و ظاهری
انجام آزمایش ها باید روی موزاییک هایی باشد که سن آنها بیشتر از 28 روز باشد.
برای موزاییک بتنی دولایه، ضخامت لایه رویی کفپوش موزاییک بتنی باید حداقل 8 میلیمتر باشد. این الزام برای موزاییک بتن تک لایه کاربرد ندارد. اگر سطح موزاییک بتنی دارای برآمدگی، شیار و ... باشد، ضخامت نمای رویی از پایین ترین قسمت شیاردار در نظر گرفته می شود که باید حداقل 2 میلیمتر باشد. این آزمون با استفاده از کولیس و خط کش با دقت 5/0 میلیمتر و در 3 نقطه برای هر بعد باید انجام شود.
رواداری ابعادی موزاییک های بتنی بشرح زیر است:
- طول و عرض قطعه: 3/0 % ±
- ضخامت قطعه: 2± میلیمتر برای ضخامت کمتر از 40 میلیمتر و 3± برای ضخامت های بالای 40 میلیمتر
- تفاوت بین هر دو ضخامت اندازه گیری شده برای یک موزاییک باید کمتر از 3 میلیتر باشد.
- مسطح بودن لایه نما: انحراف از سطح لایه رویی موزاییک نباید از 3/0 % ± طول قطر بیشتر شود. این مورد برای موزاییک های مسطح می باشد و برای موزاییک برجسته کاربرد ندارد.
- در شرایط طبیعی، روی سطح موزاییک نباید برآمدگی، تورفتگی؛ پوسته پوسته شدن و یا ترک خوردگی داشته باشد که از فاصله 2 متری دیده شود. رنگ موزاییک برای هر سفارش باید یکنواخت باشد.

مشخصات مکانیکی
- مقاومت شکست: میانگین مقاومت شکست نمونه ها باید بیشتر از 5 مگاپاسکال و مقاومت هیچ نمونه ای هم نباید کمتر از 4 مگاپاسکال باشد.
- بار شکست: برای موزاییک بتنی با سطح کمتر از 1100 سانتیمتر مربع نباید کمتر از 5/2 کیلونیوتن باشد. برای سطوح بزرگتر، این عدد نباید کمتر از 3 کیلونیوتن باشد.
آزمایش مقاومت شکست توسط دستگاههای اعمال بار در مرکز موزاییک با دوتکیه گاه می تواند انجام شود. که اصول انجام آزمایش طبق شکل زیر است. فاصله تکیه گاهها باید حداقل برابر عرض نمونه (و دو سوم طول نمونه ) و قطر غلتک های  نشان داده شده هم باید 20 میلیمتر باشد.

- مقاومت سایش: این آزمایش به روشهای چرخ پهن و بوهم انجام می شود. برای آزمایش چرخ پهن، طول سایش هیچ نمونه ای نباید از 25 میلیمتر بیشتر شود. در آزمایش بوهم نیز نتیجه آزمون نباید از 30cm³/50cm² تجاوز کند.
دستگاه چرخ پهن: این آزمون با ساییدن نمای بالایی موزاییک به کمک ماده ساینده آلومینا ذوب شده (Al₂O₃) با اندازه دانه 80 طبق استاندارد انجام می شود. نمونه دستگاه سایش در شکل زیر نشان داده شده است:

آزمون بوهم: در این روش ورقه های مربعی یا مکعبی از نمونه روی دیسک ساینده بوهم قرار می گیرند و در مسیر آن ماده ساینده ریخته می شود. دیسک می چرخد و نمونه در برابر بار سایش 294 نیوتنی برای تعداد چرخه مشخص قرار می گیرد. میزان سایش توسط کاهش ضخامت نمونه یا کاهش حجم نمونه تعیین می شود. در این روش ماده ساینده استاندارد، اکسید آلومینیوم مصنوعی می باشد.

- مقاومت در برابر لغزش: موزاییک های سیمانی داخلی اگر سطح رویه آنها ساب نخورده و یا پرداخت نشده باشند، مقاومت رضایت بخشی در برابر سر خوردن دارند.
- جذب آب: جذب آب موزاییک بتنی نباید بیشتر از 8% وزنی نمونه باشد. جذب آب سطحی موزاییک نیز نباید بیشتر از 4/0 گرم بر سانتیمترمربع باشد.
از دستگاه آونگی استاندارد برای انجام آزمایش مقاومت در برابر سر خوردن استفاده می شود. 

دانلود استاندارد موزائیک 755/1   و 755/2

دانلود استاندارد  755/1  کاربرد درونی

دانلود استاندارد  755/2  کاربرد بیرونی